Quintyn is geen Zeelse naam, zoveel is duidelijk. Het verhaal van Etienne begint in Zottegem. Zijn vader Gaston was van Scheldewindeke en leerde na de eerste wereldoorlog Maria Van Herzele kennen, een meisje uit Zottegem. Ze huwden in 1924 en vestigden zich daar. Op 7 februari 1926 wordt Etienne geboren. Bij de bevalling moet er een en ander misgegaan zijn want zes maanden later sterft zijn moeder. Vader Quintyn zag het niet zitten om alleen een huishouden te beredderen en voor de baby te zorgen en dus trok hij terug naar zijn ouders in Scheldewindeke. Daar werd Etienne opgevoed door zijn grootouders en zijn tantes. Begin jaren dertig leert vader Quintyn via via Margriet Pannekoek, een jongedame uit Zele, kennen en in 1932 trouwen ze. Het jonge koppel gaat in de Dokter Armand Rubbensstraat nummer 2 wonen naast het huis van dokter De Smet. Vader Quintyn was opsteller bij de spoorwegen en zijn stiefmoeder baatte een witgoedwinkel uit.

Huwelijksfoto uit 1932. Gaston Quintyn, Etienne en zijn stiefmoeder Margriet Pannekoek

Etienne was dik zes jaar toen hij in Zele kwam. Ik ben een ingevoerde, lacht hij, nu tachtig jaar later. Zijn ouders schreven hem in in ’t Kapellestraatje (huidige Pius X-basis) en daar kwam hij in de klas van Hector Van Durpel. In het derde zat hij bij Laurent De Mets, in het vierde bij Gilbert De Mets en in het vijfde bij Maurits Poppe. Vooral deze laatste moet op Etienne een grote indruk gemaakt hebben. Die man kon vertellen, zegt Etienne. Iedere dag als we ‘wijs’ geweest waren, vertelde hij over zijn vele reizen en we hingen aan zijn lippen. Ja, Maurits Poppe was mijn grote voorbeeld om voor onderwijzer te kiezen. Na mijn vijfde leerjaar en mijn plechtige communie schreven mijn ouders me in in het Pensionaat van de Broeders van Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes in Oostakker.

Etienne in 1936 voor de winkel in de Dr.Armand Rubbensstraat nr.2.

Het middelbaar onderwijs moet er in die jaren nog anders uitgezien hebben. Hij volgde er het tweede en het vierde voorbereidend en de eerste ‘moyen’. Pensionaat betekende dat Etienne telkens zes zeven weken van huis was. Ik vond dat lastig als kind, bekent Etienne, eerst Scheldewindeke, dan Zele en dan naar Oostakker. Iedere keer als ik

In 1940 koos Etienne voor de Normaalschool in Oostakker. Een voorbereidend jaar en dan vier jaar normaalschool, vijf jaar studeren voor onderwijzer. En het was oorlog, zegt Etienne, en dat maakte het voor ons anders dan anders. Die oorlog was voor ons, als jonge snaken, een ‘attractie’. In de normaalschool logeerde een heel bataljon Duitsers, wij sliepen in het pensionaat. In de hangar van de school stonden wel 30 Duitse voertuigen en Gent-Zeehaven was niet ver weg. Verschillende malen hebben ze in de kelder moeten schuilen als er bomalarm was. We hebben heel wat meegemaakt, zegt Etienne.
Van heel de oorlog heb ik een dagboek bijgehouden, gaat hij verder. Ik ben begonnen op 10 mei 1940. We werden die dag om zes uur gewekt met de boodschap dat het oorlog was. In allerijl moesten we inpakken en zo snel mogelijk met de trein naar huis gaan. Ik geraakte vrij snel in Lokeren maar daar was het drie uur wachten geblazen voor we verder konden naar Zele. Die treinrit zal ik nooit vergeten. Vanuit de trein zagen we hoe Junkers 87, Duitse duikbommenwerpers, doken naar de markt van Lokeren… Die dag werd Michel D’hooghe op de markt geraakt door een schrapnel en overleed de volgende dag aan zijn verwondingen. Michel D’hooghe was een Zeelse beroepsrenner die in 1937 de Ronde van Vlaanderen had gewonnen. Etienne vertelt het alsof het gisteren gebeurd is.

We vroegen ons af, is dit nu oorlog? zegt Etienne. Buiten het geluid van de trein hoorden we niets. Toen ik thuis kwam waren mijn ouders bezig met de kelder leeg te scheppen zodat we bij bomalarm een schuilplaats hadden. 450 Emmers hebben we die dag naar boven gebracht en de eerste nacht sliepen we allemaal in de kelder. De eerste weken van de oorlog gebeurde er heel wat. Franse en Belgische soldaten maar ook vluchtelingen en krijgsgevangenen trokken door Zele…
17 Schriftjes heeft hij gedurende de vijf jaar volgeschreven. Kleine schriftjes waar hij voor iedere dag een bladzijde had. Zijn dagboeken uit de oorlog zijn voor Etienne erg kostbaar, hij koestert ze alsof waren het de kroonjuwelen. Er staat heel veel interessante informatie in, zegt Etienne, maar daarnaast staan er kinderachtige dingen in, ik was ten slotte een puber als de oorlog begon. Het leuke was dat mijn vader ook een dagboek bijhield waarin hij de oorlogsgebeurtenissen opschreef. Het was opmerkelijk, vertelt Etienne, dat de Duitse en Engelse versie van de feiten van elkaar verschilden. De vijand had er altijd meer verloren… Die schriftjes van toen vormden ook de basis van zijn boek ‘Tussen Pletwals en Bookhamers’ waarin hij heel de tweede wereldoorlog in Zele beschrijft.

In 1953 kwam er een plaats vrij op Zele-Durmen en pastoor De Smedt vroeg Etienne of hij naar Durmen wou komen. Op dat moment stond ik al meer dan twee jaar in Belsele, vertelt Etienne, en ik stond daar op het punt om vast benoemd te worden. Ik heb daar even over nagedacht maar toch vrij snel ‘ja’ gezegd. Het was tenslotte toch altijd beter in je eigen gemeente te werken. In Durmen waren er toen nog twee scholen: een jongens- & een meisjesschool. Bij de meisjes had je de kleuterafdeling en het lager. De jongens volgden het eerste leerjaar in de meisjesschool en stapten dan pas over naar de jongensschool. Bij de jongens waren er twee klassen: klas 2-3-4 en klas 5-6. Ik kreeg de laagste klas onder mijn hoede en Achiel De Meirschman was directeur en nam tevens klas 5 & 6 voor zijn rekening.
Ik zeg het recht uit, bekent Etienne, dat ik het bij de aanvang niet makkelijk had. Zo drie klassen bij elkaar vraagt heel wat organisatietalent om je pagadders heel de tijd bezig te houden. Als dat goede leerlingen waren, was dat geen probleem maar als kinderen het moeilijker hadden, moest je het maar zien te klaren om deze kinderen meer aandacht te geven. Gelukkig hadden we goede leerboeken en de kinderen leerden vrij snel om zelfstandig te werken. Ook de inspectie was ons erg genegen want ze wisten maar al te goed dat wij het niet onder de markt hadden.

In 1970 is Achiel met pensioen gegaan en heb ik hem opgevolgd als directeur, vervolgt Etienne. Omdat het onmogelijk was de twee scholen van Durmen in stand te houden, zijn we op aanraden van de inspectie gefusioneerd. Ondanks het feit dat de school fusioneerde, heeft de school van Durmen altijd moeten knokken om voldoende leerlingen te hebben en als school te overleven. Zeker toen er in de jaren 70 een rijksschool kwam in de wijk (deze is ondertussen al jaren gesloten, is nu het tankstation Van Driessche) en ook het gemeentebestuur maakte het hen niet makkelijk door de bus van de gemeenteschool tot in Durmen te laten rijden.

Op 16 augustus 2012 waren Etienne en zijn vrouw 60 jaar getrouwd. Hoe heb je haar leren kennen? vraag ik hem. O, da’s simpel, antwoordt Etienne. Christiane was een buurmeisje, de dochter van de kleermaker naast ‘Het Anker’ op de markt en de zus van mijn vriend Raf Van Wichelen. We kenden elkaar eigenlijk al heel lang maar pas in 1948 hebben wij elkaar wat beter leren kennen. Vier jaar lang hebben we verkeerd. Christiane kon niet verder studeren wegens de oorlogsomstandigheden en moest op haar veertiende thuis blijven om te helpen in de winkel. Mijn schoonvader was kleermaker maar daarnaast verkocht haar moeder ook nog soutiens en korsetten.

Het gezin werd gezegend met twee zonen: Marc werd geboren in 1954 en Paul in 1958. Marc werkt voor het Internationaal Monetair Fonds (IMF) in Washington. In 1989 is hij met zijn vrouw en zijn drie kinderen naar Amerika vertrokken en daar woont hij nog altijd. Al acht keer gingen Etienne en zijn vrouw op bezoek in Amerika. De mooiste trip was ongetwijfeld deze van 1994. Toen vond het WK voetbal plaats in de VS en Marc kon kaarten versieren o.a. voor de match België-Saoudi-Arabië en een bezoek aan de training van de Rode Duivels. Bij de ontvangst bij de Belgische ambassadeur ontmoette Etienne er Van Himst, Scifo en onze eigenste Filip De Wilde. Het is van 2004 geleden dat ze nog eens in de VS waren en nu ziet Etienne het niet meer zitten. Zo lang stilzitten in het vliegtuig kan ik niet meer, bekent hij, en ik had altijd verschrikkelijke hoofdpijn van die jetlag. Maar ik heb mooie herinneringen aan onze reizen en maakte telkens een mooi fotoalbum. Zijn zoon Paul woont met zijn gezin in Beveren en hij is personeelsverantwoordelijke in een chemisch bedrijf in de Antwerpse haven.

Paul, Christiane, Etienne en Marc

Voor hij trouwde werd Etienne in 1948 lid van de Scela, niet als voetballer, wel als bestuurslid. Eerst zat hij in het jeugdbestuur en was hij een jaar begeleider van de knapen en later van de juniors. Toen Jules Van Kerckhove in 1952 stopte als secretaris heeft Etienne hem opgevolgd. 42 Jaar lang heb ik het secretariaat voor mijn rekening genomen, eerst voor Scela en later voor Eendracht Zele. Als je dat goed doet, mag je dat blijven doen, lacht Etienne. Ik spendeerde zo’n 8 à 9 uren per week aan mijn taak. Brieven, contracten, overgangen… en dan tel ik de matchen en de vergaderingen nog niet mee.
Daarnaast deed ik ook de micro op het plein, zorgde voor muziek en de teksten van de middenstanders die reclame maakten tijdens de match. Ik ben ook met het clubblad gestart. Vijftig jaar heeft dat bestaan maar nu is dat blijkbaar voorbijgestreefd en gaat alles met de computer. Iedere zondag schreef ik voor de Gazet van Zele een verslag over de voorbije match. Om geld in ’t bakske te krijgen ronselde ik ook de reclame bij de plaatselijke middenstand. Ik durf eerlijk zeggen dat ik per jaar rond de 500 000 frank (12 500 euro) binnenbracht.

En hoe ben je bij de heemkunde verzeild geraakt, vraag ik Etienne. Dat is allemaal begonnen in 1968, antwoordt Etienne, Kunstkring Were Di organiseerde een tentoonstelling ‘Oud-Zele’ in de Scheldeschuur op den Dijk. Het was een tentoonstelling waarop veel materiaal van oude ambachten werd getoond: het vlasbedrijf, de jute, de klompenmakerij, de blokmakerij, het strodekkersbedrijf, het bakkersbedrijf… Dit evenement lokte heel wat bezoekers en toevallig raakte ik aan de klap met Godfried Verheirstraeten, Robert Arens en Octaaf Van Malderen. We vonden dat al dat materiaal in een museum thuishoorde zodat ook het nageslacht kon zien hoe hun voorouders hun boterham verdienden. Na veel vieren en vijven stelden we de vraag aan de heer Philips, eigenaar van het materiaal of het te koop was. Die antwoordde positief en na wat wikken en wegen zochten we nog wat mensen die mee wilden betalen en we kochten het aan. Al ons materiaal werd opgeslagen onder het toneel in gasthof ‘Het Anker’. We waren vertrokken, zegt Etienne.

Om alles wat vorm te geven besloten we om een heem- en oudheidkundige kring op te richten. Een kleine kern ging in het najaar van 1968 op zoek naar stichtende leden die bereid waren 1000 frank (25 euro) te geven. 120 Mensen vonden ze en in maart 1969 werd de Heem- en Oudheidkundige Kring van Zele (HOK) officieel boven de doopvont gehouden. Frans Moens werd voorzitter, Avil Geerinck en Frans De Loose ondervoorzitters, Hubert Van Cauteren secretaris, Isidoor De Beule penningmeester en Octaaf Van Malderen en ikzelf waren verantwoordelijk voor pers en informatie. We hadden een stevig bestuur van zestien mensen. In juli van dat jaar pakten we uit met een grote tentoonstelling ‘Zele voor 100 jaar’ in Het Anker. Zelfs de ploeg van ‘Echo’, een razend populair tv-programma in die jaren, kwam er filmen. Onze eerste activiteit was meteen een schot in de roos want we kregen meer dan 3000 bezoekers. Binnen het bestuur werd er nagedacht over een tijdschrift en we kozen uiteindelijk voor een jaarboek, zegt Etienne. Omdat ik een onderwijzer was die kon lezen en schrijven, werd ik door het bestuur als eindredacteur gebombardeerd en dat ben ik nog altijd. Voor alle jaarboeken heb ik een of meer bijdragen geleverd.

Naast zijn inzet voor de HOK heeft Etienne nog een aantal boeken gepubliceerd die allemaal over Zele handelen. Het begon heel bescheiden in 1970 toen een Hollandse uitgeverij hem onder de arm nam om ‘Zele in oude prentkaarten’ uit te geven. Ik heb een mooie verzameling oude postkaarten, vertelt Etienne, zo’n 700 stuks. Da’s een verzameling van jaren. Sommige kaarten lijken dezelfde maar als je iets beter kijkt zie je dat het een andere uitgave is. Ook de kring heeft een mooie verzameling sinds ze deze van wijlen Maurits De Vuyst kon aankopen. Duizend boekjes zijn er toen verkocht aan de prijs van 300 frank (7.50 euro) en ik kreeg een royale (Hollandse) vergoeding van 5 frank (0.13 euro) per boekje, lacht Etienne. Ik heb dat nooit voor het geld gedaan. Ik wou gewoon iets doen waar andere mensen van konden genieten.

In 1975 kwam dan ’50 Jaar Voetbal’. Na de fusie groeide bij mij het idee om eens te gaan snuisteren in de voetbalgeschiedenis van Zele. Dat resulteerde in een boek dat door FC Eendracht werd uitgegeven en de winst was natuurlijk ook voor de club.

In 1981 pakte hij dan uit met zijn ‘Tussen Pletwals en Bookhamers’ over Zele in de tweede wereldoorlog. Zijn oorlogsdagboeken waren van onschatbare waarde bij het schrijven van dit boek. Meer dan drie jaar heeft hij aan deze kanjer van 477 bladzijden gewerkt. Het werd een ongelooflijk succes. Toen het verscheen was het reeds uitverkocht zodat een tweede druk noodzakelijk was. Dat het boek zo veel succes kende was deels te verklaren omdat het handelde over de jeugd van heel wat Zelenaars. Toen het uit was, kreeg ik de vraag waarom ik dan ook geen boek over de eerste wereldoorlog schreef. Ik heb dan eens in mijn haar gekrabd en de uitdaging aangegaan, zegt Etienne. Meer dan vier jaar lang was ik op de rots om overal te lande en vooral in de Westhoek te velde en in de archieven te snuisteren. Ik had het geluk dat ik met pensioen was en dus tijd zat had maar ook dat er toen nog enkele oud-strijders leefden. Na vier jaar is het me gelukt om in 1987 ‘Zele tijdens de grote oorlog’ te publiceren.

Zoldernet
Als ik zijn boeken of bijdragen lees, vraag ik me soms wel eens af: ‘Waar haalt hij het?’ Etienne lacht als ik hem de vraag stel. Ik ben van in mijn jeugd een enorme verzamelaar, zegt hij. Alles wat te maken had met Zele knipte ik uit en hield ik bij en dan krijg je als je 86 bent wel een serieus archief samen. Onze Paul presenteerde me ooit een computer, ik heb daar feestelijk voor bedankt. Ik zou daar veel tijd in moeten investeren en mezelf kennende zou ik, nieuwsgierig als ik ben, alles willen weten, alles willen kennen en dat vond ik zonde van de tijd. Internet heb ik dus niet, wel mijn archief op zolder, mijn zoldernet. Ik heb nog zoveel waarover ik iets kan schrijven. Ik ben nu bezig met een artikel over de A11 die ooit Brussel met Knokke moest verbinden en in Zele over de Schelde ging. De weg is er (gelukkig) nooit gekomen maar als je de E17 richting Gent neemt, merk je bijvoorbeeld dat de viaduct voorbij deze van de Heikant een pak breder is dan de andere. Die diende voor die A11. Als ik dat toentertijd niet had uitgeknipt… was dat verloren gegaan en kon ik daar niet over schrijven.